در این مقاله ، توصیههای غذایی را برای شما مطرح می سازیم تا به افرادی که گرفتگی عضلات،امانشان را بریده است راه حل مفیدی ارائه کرده باشیم. …
با دکتر علی کشاورز،متخصص تغذیه،در همین رابطه حرف زده ایم...
گرفتگی عضلانی که بیشتر در ورزشکاران و مادران باردار اتفاق می افتد،زمانی رخ می دهد که عضله دچار اسپاسم شدید شده و در آن وضعیت باقی می ماند.
دکتر علی کشاورز،متخصص تغذیه و رژیم درمانی،می گوید: «مغز از طریق اعصاب،پیام هایی را به عضلات می فرستد. وقتی این پیام ها از اعصاب به عضلات رسید یکسری فرآیند مرتبط با حرکت مواد معدنی در داخل و خارج عضله به انقباض آنها منجر می شود.از آنجا که سدیم و کلسیم به طور معمول در خارج سلول های عضلانی قرار دارند و پتاسیم در داخل سلول است،وقتی پیام از مغز به عضله می رسد، کلسیم به داخل سلول های عضلانی و پتاسیم به خارج منتقل می شوند. این عمل به یک فعالیت الکتریکی در طول عضله می انجامد که انقباض عضله حاصل آن است.حال اگر تعادل این املاح به هم بخورد، یعنی کاهش یا افزایش غیر معمول کلسیم،سدیم و پتاسیم در خون (عوامل شروع انقباض عضله و جلوگیری از بازگشت آن به وضع اول شود) دقیقاً موجب شکل گیری چیزی خواهد بوده که ما به آن می گوییم گرفتگی عضله.»
گرفتگی عضلانی؛ چرا و به چه علت؟
دکتر کشاورز درباره عوامل ایجاد کننده گرفتگی می افزاید: «همان طور که گفتم در صورت به هم خوردن نسبت کلسیم،سدیم،پتاسیم و منیزیم یا افزایش مقدار کلسیم خون نسبت به سایر فاکتورها، گرفتگی عضلات اتفاق می افتد.به علاوه موارد دیگری از قبیل مصرف برخی داروهای خاص نظیر داروهای ادرار آور،ورزش کردن به دلیل تجمع اسیدلاکتیک و بارداری به علت اینکه نسبت مواد معدنی در خون به هم می خورد و مصرف زیاد از حد برخی مواد غذایی از قبیل لبنیات و مواد غذایی که حاوی کلسیم،سدیم هستند یا مصرف کم میوه و سبزی می توانند در بروز گرفتگی عضلانی دخالت داشته باشند.»
یکی از مشکلات شایع زنان در دوران بارداری گرفتگی عضلانی به خصوص در اندام تحتانی است که مصرف ریزمغذی ها راه حل آن است.
دکتر کشاورز در این باره می گوید: «اختلال در خون رسانی اندام های تحتانی،عدم تعادل بین جذب و دفع الکترولیت ها و ویتامین ها و عدم دریافت کافی املاح،مادر باردار را مستعد اسپاسم یا همان گرفتگی عضلانی می کند.»او در ادامه می افزاید: «اما نکته مهم در پیشگیری از این حالت در زنان باردار این است که عادات غلط غذایی شان را به عنوان اولین قدم،اصلاح کنند،یعنی آنکه مادران باردار براساس هوس غذا نخورند و تغذیه شان به گونه ای باشد که نیازهای روزانه شان برطرف شود.اصلاح رفتارهای غذایی و مصرف همه گروه ها در پیشگیری از بروز این گرفتگی ها موثر است زیرا مادر باردار برحسب وزن قبل از بارداری، قد و استخوان بندی نیاز به مواد غذایی مشخصی دارد و روند افزایش وزن نشان دهنده تغذیه خوب اوست بنابراین باید به برنامه غذایی در این دوران توجه ویژه داشت.»
مواد غذایی بر اساس ارزش تغذیه ای که دارند به 4 گروه عمده تقسیم می شوند که هر وعده حداقل باید 3 گروه از این 4 گروه را در بر بگیرد:
دکتر کشاورز خاطر نشان می کند: «حال اگر این چهار گروه مواد غذایی را به اندازه استفاده نکنیم یا به نسبت کم یا زیاد مصرف کنیم،تعادل املاح و مواد معدنی موجود در خون و سلول های بدن به هم خورده و گرفتگی عضلانی پیش می آید بنابراین اصلاح رژیم غذایی راه حل اصلی است.»
مکمل ویتامین E
دکتر کشاورز درباره لزوم مصرف مکمل های غذایی برای پیشگیری از گرفتگی عضلات می گوید: «اگر رژیم غذایی تان صحیح باشد،یعنی از همه گروه های غذایی که توصیه شد،مصرف کنید دیگر نیازی به مصرف مکمل ها از جمله ویتامین E نیست.اما در ورزشکاران به دلیل اینکه شب قبل از مسابقه مواد نشاسته ای و قندی بیشتری مصرف می کنند که ذخایر گلیکوژن شان بالا برود،در حین مسابقه سوخت ناقص و به دنبال آن مواد سمی در بدن تولید می شود و برای از بین بردن این مواد و خنثی کردن آنها ممکن است توصیه شود مکمل های غذایی حاوی ویتامین E، مصرف کنند. فراموش نکنید که منابع غنی این ویتامین، انواع مغزها، روغن های گیاهی مثل روغن سویا، بادام، گردو، فندق، ذرت، دانه کتان و زیتون معرفی شده است.»
خلاصه این که مصرف چربی را کاهش دهید چرا که رژیم غذایی چرب سبب کاهش جذب منیزیم و افزایش احتمالی دفع آن می شود.مصرف قند را هم کم کنید چون خوردن مواد غذایی شیرین بدن را وادار می کند تا منیزیم را جهت متابولیزه کردن مواد قندی مصرف کند و کمبود این ماده معدنی شکل گیرد.و به عنوان توصیه آخر هم باید گفت که یا به کلی مصرف نوشابه های گازدار را قطع کنید یا مصرفشان را به حداقل برسانید زیرا این نوشیدنی ها حاوی فسفات هستند و ذخایر کلسیم و منیزیم را کاهش می دهند.